شاخه های هوش
شاخه‌های هوش مصنوعی
هوش مصنوعی به تعدادی میدانهای فرعی تقسیم شده است و
سعی‌دارد تا سیستم‌ها و روشهایی را ایجاد کند که بطور تقلیدی مانند
هوش ومنطق تصمیم‌گیرندگان عمل نماید.
سه شاخه اصلی هوش مصنوعی عبارتند از: سیستم‌های‌خبره، آدمواره‌هاو پردازش زبان طبیعی .
سیستم‌های خبره
سیستم‌های
خبره، برنامه‌های کامیپوتری هوشمندی هستند که دانش‌و روشهای استنباط
و استنتاج را بکار می‌گیرند تا مسائلی را حل کنند که‌برای حل آنها
به مهارت انسانی نیاز است.
سیستم‌های خبره کاربر را قادر به
مشاوره با سیستم‌های کامپیوتری‌در مورد یک مسئله و یافتن دلایل بروز
مسئله و راه‌حل‌های آن می‌کند.در این حالات مجموعه سخت‌افزار و
نرم‌افزار تشکیل دهنده سیستم‌خبره، مانند فرد خبره اقدام به طرح
سئوالات مختلف و دریافت‌پاسخ‌های کاربر، مراجعه به پایگاه دانش
(تجربیات قبلی) و استفاده ازیک روش منطقی برای نتیجه‌گیری و نهایتا
ارائه راه‌حل می‌نماید.همچنین سیستم خبره قادر به شرح مراحل
نتیجه‌گیری خود تا رسیدن به‌هدف)چگونگی نتیجه‌گیری(و دلیل مطرح شدن
یک سئوال اجرایی)روش حرکت تا رسیدن به هدف(خواهد بود.
سیستم‌های
خبره برخلاف سیستم‌های اطلاعاتی که بر روی داده‌ها(Data) عمل
می‌کنند، بر دانش (Knowledge) متمرکز شده است. همچنین دریک فرآیند
نتیجه‌گیری، قادر به استفاده از انواع مختلف داده‌ها )عددیDigital،
نمادی Symbolic و مقایسه‌ای Analoge( می‌باشند. یکی دیگر ازمشخصات این
سیستم‌ها استفاده از روشهای ابتکاری (Heuristic) به جای‌روشهای
الگوریتمی می‌باشد. این توانایی باعث قرار گرفتن محدوده وسیعی از
کاربردها در برد عملیاتی سیستم‌های خبره می‌شود. فرآیندنتیجه‌گیری در
سیستم‌های خبره بر روشهای استقرایی و قیاسی پایه‌گذاری‌شده است. از
طرف دیگر این سیستم‌ها می‌توانند دلایل خود در رسیدن‌به یک
نتیجه‌گیری خاص و یا جهت و مسیر حرکت خود به سوی هدف‌را شرح دهند.
با توجه به توانایی این سیستم‌ها در کار در شرایط فقدان‌اطلاعات کامل
و یا درجات مختلف اطمینان در پاسخ به سئوالات مطرح‌شده، سیستم‌های
خبره نماد مناسبی برای کار در شرایط عدم اطمینان(Uncertainty) و یا
محیطهای چند وجهی می‌باشند.
مزایای سیستم‌های خبره
مزایای سیستم‌های خبره را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:
1-
افزایش قابلیت دسترسی: تجربیات بسیاری از طریق کامپیوتر دراختیار
قرار می‌گیرد و به طور ساده‌تر می‌توان گفت یک سیستم خبره،تولید
انبوه تجربیات است.
2- کاهش‌هزینه:هزینه‌کسب‌تجربه‌برای‌کاربربه‌طورزیادی‌کاهش‌می‌یابد.
3- کاهش خطر: سیستم خبره می‌تواند در محیطهایی که ممکن است‌برای انسان سخت و خطرناک باشد نیز بکار رود.
4- دائمی بودن: سیستم‌های خبره دائمی و پایدار هستند. بعبارتی مانندانسان‌ها نمی‌میرند و فنا ناپذیرند.
5- تجربیات چندگانه: یک سیستم خبره می‌تواند مجموع تجربیات وآگاهی‌های چندین فرد خبره باشد.
6-
افزایش قابلیت اطمینان: سیستم‌های خبره هیچ وقت خسته وبیمار
نمی‌شوند، اعتصاب نمی‌کنند و یا علیه مدیرشان توطئه نمی‌کنند، درصورتی
که اغلب در افراد خبره چنین حالاتی پدید می‌آید.
7-قدرت تبیین
(Explanation): یک سیستم خبره می‌تواند مسیر و مراحل‌استدلالی منتهی
شده به نتیجه‌گیری را تشریح نماید. اما افراد خبره اغلب‌اوقات
بدلایل مختلف (خستگی، عدم تمایل و…) نمی‌توانند این عمل رادر
زمانهای تصمیم‌گیری انجام دهند. این قابلیت، اطمینان شما را در
موردصحیح بودن تصمیم‌گیری افزایش می‌دهد.
8- پاسخ‌دهی‌سریع:سیستم‌های‌خبره،سریع‌ودراسرع‌وقت‌جواب‌می‌دهند.
9-
پاسخ‌دهی در همه حالات: در مواقع اضطراری و مورد نیاز،ممکن است یک
فرد خبره بخاطر فشار روحی و یا عوامل دیگر، صحیح‌تصمیم‌گیری نکند ولی
سیستم خبره این معایب را ندارد.
10- پایگاه تجربه: سیستم خبره می‌تواند همانند یک پایگاه تجربه‌عمل کند وانبوهی از تجربیات را در دسترس قرار دهد.
11-
آموزش کاربر: سیستم خبره می‌تواند همانند یک خودآموز هوش(Intelligent
Tutor) عمل کند. بدین صورت که مثالهایی را به سیستم خبره‌می‌دهند و
روش استدلال سیستم را از آن می‌خواهند.
12- سهولت انتقال
دانش: یکی از مهمترین مزایای سیستم خبره،سهولت انتقال آن به
مکان‌های جغرافیایی گوناگون است. این امر برای‌توسعه‌کشورهایی‌که
استطاعت خرید دانش متخصصان‌راندارند،مهم‌است.
آدمواره‌ها
کلمه آدمواره(ربات)بعد از به صحنه درآمدن یک نمایش در سال1920 میلادی در فرانسه متداول و مشهور گردید.
در
حال حاضر آدمواره‌هایی را که در شاخه‌های مختلف صنایع مورداستفاده
می‌باشند، می‌توان به عنوان «ماشین‌های مدرن، خودکار، قابل‌هدایت و
برنامه‌ریزی»تعریف کرد. این آدمواره‌ها قادرند در محل‌های‌متفاوت خطوط
تولید، به طور خودکار، وظایف گوناگون تولیدی را تحت‌یک برنامه از
پیش نوشته شده انجام دهند. گاهی ممکن است یک‌آدمواره، جای اپراتور
در خط تولید بگیرد و زمانی این امکان هم وجوددار که یک کار مشکل و
یا خطرناک به عهده آدمواره واگذار شود.همانطور که یک آدمواره
می‌تواند به صورت منفرد یا مستقل به کاربپردازد، این احتمال نیز وجود
دارد که چند آدمواره به صورت جمعی و به‌شکل رایانه‌ای در خط تولید
به کار گرفته شوند.
آدمواره‌ها عموماً دارای ابزار و آلاتی هستند
که به وسیله آنهامی‌توانند شرایط محیط را دریابند.این آلات و ابزار
«حس کننده»نام دارند، آدمواره‌ها می‌توانند در چارچوب برنامه اصلی
خود، برنامه‌های‌جدید عملیاتی تولید نمایند. این آدمواره‌ها دارای
سیستم‌های کنترل وهدایت خودکار هستند.
آدمواره‌های صنایع علاوه بر
این که دارای راندمان، سرعت، دقت وکیفیت بالای عملیاتی می‌باشند،
از ویژگی‌های زیر نیز برخوردارند:
1- بسیاری از عملیات طاقت فرسا و غیرقابل انجام توسط متصدیان رامی‌توانند انجام دهند.
2-
آنها، برخلاف عامل انسانی یعنی متصدی خط تولید، قادر هستند سه‌شیفت
به کار بپردازند و در این خصوص نه منع قانونی وجود دارد و
نه‌محدودیت‌های فیزیولوژیکی نیروی کار.
3- هزینه‌های مربوط به
جلوگیری از آلودگی صوتی، تعدیل هوا و فراهم‌آوردن روشنایی لازم
برای خط تولید، دیگر بر واحد تولید تحمیل‌نخواهد شد.
4- برای اضافه
کاری این آدمواره‌ها، هزینه اضافی پرداخت نمی‌شود.حق بیمه، حق
مسکن و هزینه ایاب و ذهاب پرداخت نمی‌شود. احتیاج به‌افزایش حقوق
ندارند و هزینه‌این نیز از بابت بهداشت و درمان بر واحدتولیدی تحمیل
نمی‌کنند.
ویژگی‌های ذکر شده سبب می‌شوند که سهم هزینه کار
مستقیم نیروی‌انسانی در هزینه محصولات تولیدی، واحدهای تولیدی کاهش
پیداکند.
